تقسيم بندي بر اساس توپولوژي

كامپيوتر سرور وظيفه به اشتراك گذاشتن منابع نظير فايل، دايركتوري و غيره را بين كامپيوترهاي سرويس گيرنده بر عهده دارد. مشخصات كامپيوترهاي سرويس گيرنده مي تواند بسيار متنوع باشد و در يك شبكه واقعي lient ها داراي آرايش و مشخصات سخت افزاري متفاوتي هستند. تمام شبكه هاي كامپيوتري داراي بخش سومي هستند كه بستر يا محيط انتقال اطلاعات را فراهم مي كند. متداول ترين محيط انتقال در يك شبكه كابل است. تجهيزات جانبي يا منابع سخت افزاري نظير چاپگر، مودم، هاردديسك، تجهيزات ورود اطلاعات نظير اسكن و غيره، تشكيل دهنده بخش چهارم شبكه هاي كامپيوتري هستند. تجهيزات جانبي از طريق كامپيوتر سرور در دسترس تمام كامپيوترهاي واقع در شبكه قرار مي گيرند. شما مي توانيد بدون آنكه چاپگري مستقيما به كامپيوتر شما متصل باشد، از اسناد خود چاپ بگيريد. در عمل چاپگر از طريق سرور شبكه به كامپيوتر شما متصل است.

ويژگي هاي شبكه
همانطور كه قبلا گفته شد، يكي از مهمترين اجزاي شبكه هاي كامپيوتري، كامپيوتر سرور است. سرور مسئول ارايه خدماتي از قبيل انتقال فايل، سرويس هاي چاپ و غيره است. با افزايش حجم ترافيك شبكه، ممكن است براي سرور مشكلاتي بروز كند. در شبكه هاي بزرگ براي حل اين مشكل، از افزايش تعداد كامپيوترهاي سرور استفاده مي شود كه به اين سرورها، سرورهاي اختصاصي گفته مي شود.
دو نوع متداول اين سرورها عبارتند از File and Print server و Application server.
نوع اول يعني سرويس دهنده فايل و چاپ مسئول ارايه خدماتي از قبيل ذخيره سازي فايل، حذف فايل و تغيير نام فايل است كه اين درخواست ها را از كامپيوترهاي سرويس گيرنده دريافت مي كند. اين سرور همچنين مسئول مديريت امور چاپگر نيز هست. هنگامي كه يك كاربر درخواست دسترسي به فايلي واقع در سرور را ارسال مي كند، كامپيوتر سرور نسخه اي از فايل كامل را براي آن كاربر ارسال مي كند. بدين ترتيب كاربر مي تواند به صورت محلي، يعني روي كامپيوتر خود اين فايل را ويرايش كند. كامپيوتر سرويس دهنده چاپ، مسئول دريافت درخواست هاي كاربران براي چاپ اسناد است. اين سرور اين درخواست ها را در يك صف قرار مي دهد و به نوبت آن ها را به چاپگر ارسال مي كند. اين فرآيند Spooling نام دارد. به كمك Spooling كاربران مي توانند بدون نياز به انتظار براي اجراي فرمان Print به فعاليت برروي كامپيوتر خود ادامه دهند. نوع ديگر سرور، Application Server نام دارد.
اين سرور مسئول اجراي برنامه هاي Client/Server و تامين داده هاي سرويس گيرنده است. سرويس دهنده ها، حجم زيادي از اطلاعات را در خود نگهداري مي كنند. براي امكان بازيابي سريع و ساده اطلاعات، اين داده ها در يك ساختار مشخص ذخيره مي شوند. هنگامي كه كاربري درخواستي را به چنين سرويس دهنده اي ارسال مي كند. سرور نتيجه درخواست را به كامپيوتر كاربر انتقال مي دهد. به عنوان مثال يك شركت بازاريابي را در نظر بگيريد. اين شركت در نظر دارد تا براي مجموعه اي از محصولات جديد خود تبليغ كند. اين شركت مي تواند براي كاهش حجم ترافيك، براي مشتريان با طيف درآمدهاي مشخص، فقط گروهي از محصولات را تبليغ نمايد. علاوه بر سرورهاي ياد شده، در يك شبكه مي توان براي خدماتي از قبيل پست الكترونيك، فكس، سرويس هاي دايركتوري و غيره نيز سرورهايي اختصاص داد.
اما بين سرورهاي فايل و Application Server ها تفاوت هاي مهمي نهفته است. يك سرور فايل در پاسخ به درخواست كاربر براي دسترسي به يك فايل، يك نسخه كامل از فايل را براي او ارسال مي كند درحالي كه يك Application Server فقط نتايج درخواست كاربر را براي وي ارسال مي نمايد.
تقسيم بندي شبكه
تقسيم بندي براساس گستره جغرافيايي: شبكه هاي كامپيوتري براساس موقعيت و محل نصب داراي انواع متفاوتي هستند. يكي از مهمترين عوامل تعيين نوع شبكه مورد نياز، طول فواصل ارتباطي بين اجزاي شبكه است. شبكه هاي كامپيوتري گستره جغرافيايي متفاوتي دارند كه از فاصله هاي كوچك در حدود چند متر شروع شده و در بعضي از مواقع از فاصله بين چند كشور بالغ مي شود. شبكه هاي كامپيوتري براساس حداكثر فاصله ارتباطي آنها به سه نوع طبقه بندي مي شوند. يكي از انواع شبكه هاي كامپيوتري، شبكه محلي (LAN) يا Local Area Network است.
اين نوع از شبكه داراي فواصل كوتاه نظير فواصل درون ساختماني يا حداكثر مجموعه اي از چند ساختمان است. براي مثال شبكه مورد استفاده يك شركت را در نظر بگيريد. در اين شبكه حداكثر فاصله بين كامپيوترها محدود به فاصله هاي بين طبقات ساختمان شركت مي باشد. در شبكه هاي LAN كامپيوترها در سطح نسبتا كوچكي توزيع شده اند و معمولا توسط كابل به هم اتصال مي يابند. به همين دليل شبكه هاي LAN را گاهي به تسامح شبكه هاي كابلي نيز مي نامند.

نوع دوم شبكه هاي كامپيوتري، شبكه هاي شهري MAN يا Metropolitan Area Network هستند. فواصل در شبكه هاي شهري از فواصل شبكه هاي LAN بزرگتر است و چنين شبكه هايي داراي فواصلي در حدود ابعاد شهري هستند. شبكه هاي MAN معمولا از تركيب و ادغام دو يا چند شبكه LAN به وجود مي آيند. به عنوان مثال از شبكه هاي MAN موردي را در نظر بگيريد كه شبكه هاي LAN يك شهر را از دفتر مركزي در شهر A به دفتر نمايندگي اين شركت در شهر B متصل مي سازد.
در نوع سوم شبكه هاي كامپيوتري موسوم به WAN يا (Wide Area Network) يا شبكه هاي گسترده، فواصل از انواع ديگر شبكه بيشتر بوده و به فاصله هايي در حدود ابعاد كشوري يا قاره اي بالغ مي شود. شبكه هاي WAN از تركيب چندين شبكه LAN يا MAN ايجاد مي گردند. شبكه اتصال دهنده دفاتر هواپيمايي يك شركت در شهرهاي مختلف چند كشور، يك يك شبكه WAN است. تقسيم بندي براساس گره Node)): اين نوع از تقسيم بندي شبكه ها براساس ماهيت گره ها يا محل هاي اتصال خطوط ارتباطي شبكه ها انجام مي شود. در اين گروه بندي شبكه ها به دو نوع تقسيم بندي مي شوند. تفاوت اين دو گروه از شبكه ها در قابليت هاي آن نهفته است. اين دو نوع اصلي از شبكه ها، شبكه هايي از نوع نظير به نظير (Peer to Peer) و شبكه هاي مبتني بر Server يا Server Based نام دارند.در يك شبكه نظير به نظير يا Peer to Peer، بين گره هاي شبكه هيچ ترتيب يا سلسله مراتبي وجود ندارد و تمام كامپيوترهاي واقع در شبكه از اهميت يا اولويت يكساني برخوردار هستند.
به شبكه Peer to Peer يك گروه كاري يا Workgroup نيز گفته مي شود. در اين نوع از شبكه ها هيچ كامپيوتري در شبكه به طور اختصاصي وظيفه ارائه خدمات همانند سرور را ندارد. به اين جهت هزينه هاي اين نوع شبكه پايين بوده و نگهداري از آنها نسبتا ساده مي باشد.در اين شبكه ها براساس آن كه كدام كامپيوتر داراي اطلاعات مورد نياز ديگر كامپيوترهاست، همان دستگاه نقش سرور را برعهده مي گيرد. براساس تغيير اين وضعيت در هر لحظه هر يك از كامپيوترها مي توانند سرور و بقيه سرويس گيرنده باشند. به دليل كاركرد دوگانه هر يك از كامپيوترها به عنوان سرور و سرويس گيرنده، هر كامپيوتر در شبكه لازم است تا بر نوع كاركرد خود تصميم گيري نمايد. اين فرآيند تصميم گيري، مديريت ايستگاه كاري يا سرور نام دارد. شبكه هايي از نوع نظير به نظير مناسب استفاده در محيط هايي هستند كه تعداد كاربران آن بيشتر از ۱۰ كاربر نباشد. سيستم عامل هايي نظير Windows NT Workstation، Windows 9X يا Windows for Workgroup نمونه هايي از سيستم عامل هاي با قابليت ايجاد شبكه هاي نظير به نظير هستند.
در شبكه هاي نظير به نظير هر كاربري تعيين كننده آن است كه در روي سيستم خود چه اطلاعاتي مي تواند در شبكه به اشتراك گذاشته شود. اين وضعيت همانند آن است كه هر كارمندي مسئول حفظ و نگهداري اسناد خود مي باشد. در نوع دوم شبكه هاي كامپيوتري يعني شبكه هاي مبتني بر سرور، به تعداد محدودي از كامپيوترها وظيفه عمل به عنوان سرور داده مي شود. در سازمان هايي كه داراي بيش از ۱۰ كاربر در شبكه خود هستند، استفاده از شبكه هاي Peer to Peer نامناسب بوده و شبكه هاي مبتني بر سرور ترجيح داده مي شوند. در اين شبكه ها از سرور اختصاصي براي پردازش حجم زيادي از درخواست هاي كامپيوترهاي سرويس گيرنده استفاده مي شود و آنها مسئول حفظ امنيت اطلاعات خواهند بود. در شبكه هاي مبتني بر سرور، مدير شبكه، مسئول مديريت امنيت اطلاعات شبكه است و بر تعيين سطوح دسترسي به منابع شبكه مديريت مي كند. به دليل اينكه اطلاعات در چنين شبكه هايي فقط روي كامپيوتر يا كامپيوترهاي سرور متمركز مي باشند، تهيه نسخه هاي پشتيبان از آنها ساده تر بوده و تعيين برنامه زمانبندي مناسب براي ذخيره سازي و تهيه نسخه هاي پشتيبان از اطلاعات به سهولت انجام مي پذيرد. در چنين شبكه هايي مي توان اطلاعات را روي چند سرور نگهداري نمود، يعني حتي در صورت از كار افتادن محل ذخيره اوليه اطلاعات (كامپيوتر سرور اوليه)، اطلاعات همچنان در شبكه موجود بوده و سيستم مي تواند به صورت روي خط به كاركردخود ادامه دهد. به اين نوع از سيستم ها Redundancy Systems يا سيستم هاي يدكي مي گويند.
براي بهره گيري از مزاياي هر دو نوع از شبكه ها، معمولا سازمان ها از تركيبي از شبكه هاي نظير به نظير و مبتني بر سرور استفاده مي كنند. اين نوع از شبكه ها، شبكه هاي تركيبي يا Combined Network نام دارند. در شبكه هاي تركيبي دو نوع سيستم عامل براي تامين نيازهاي شبكه مورد استفاده قرار مي گيرند. به عنوان مثال يك سازمان مي تواند از سيستم عامل Windows NT Server براي به اشتراك گذاشتن اطلاعات مهم و برنامه هاي كاربردي در شبكه خود استفاده كنند. در اين شبكه، كامپيوترهاي Client مي توانند از سيستم عامل ويندوز ۹۵ استفاده كنند. در اين وضعيت، كامپيوترها مي توانند ضمن قابليت دسترسي به اطلاعات سرور ويندوز NT، اطلاعات شخصي خود را نيز با ديگر كاربران به اشتراك بگذارند.
تقسيم بندي شبكه ها براساس توپولوژي:
نوع آرايش يا همبندي اجزاي شبكه بر مديريت و قابليت توسعه شبكه نيز تاثير مي گذارد. براي طرح بهترين شبكه از جهت پاسخگويي به نيازمندي ها، درك انواع آرايش شبكه داراي اهميت فراواني است. انواع همبندي شبكه، بر سه نوع توپولوژي استوار شده است. اين انواع عبارتند از: توپولوژي خطي يا BUS، حلقه اي يا RING و ستاره اي يا STAR.
توپولوژي BUS ساده ترين توپولوژي مورد استفاده شبكه ها در اتصال كامپيوترها است. در اين آرايش تمام كامپيوترها به صورت رديفي به يك كابل متصل مي شوند. به اين كابل در اين آرايش، بستر اصلي (Back Bone) يا قطعه (Segment) اطلاق مي شود. در اين آرايش، هر كامپيوتر آدرس يا نشاني كامپيوتر مقصد را به پيام خودافزوده و اين اطلاعات را به صورت يك سيگنال الكتريكي روي كابل ارسال مي كند. اين سيگنال توسط كابل به تمام كامپيوترهاي شبكه ارسال مي شود. كامپيوترهايي كه نشاني آن ها با نشاني ضميمه شده به پيام انطباق داشته باشد، پيام را دريافت مي كنند. در كابل هاي ارتباط دهنده كامپيوترهاي شبكه، هر سيگنال الكتريكي پس از رسيدن به انتهاي كابل، منعكس شده و دوباره در مسير مخالف در كابل به حركت در مي آيد. براي جلوگيري از انعكاس سيگنال در انتهاي كابل ها، از يك پايان دهنده يا Terminator استفاده مي شود. فراموش كردن اين قطعه كوچك گاهي موجب از كار افتادن كل شبكه مي شود. در اين آرايش شبكه، در صورت از كار افتادن هر يك از كامپيوترها آسيبي به كاركرد كلي شبكه وارد نخواهد شد. در برابر اين مزيت اشكال اين توپولوژي در آن است كه هر يك از كامپيوترها بايد براي ارسال پيام منتظر فرصت باشد. به عبارت ديگر در اين توپولوژي در هر لحظه فقط يك كامپيوتر مي تواند پيام ارسال كند. اشكال ديگر اين توپولوژي در آن است كه تعداد كامپيوترهاي واقع در شبكه تاثير معكوس و شديدي بر كارايي شبكه مي گذارد. در صورتي كه تعداد كاربران زياد باشد، سرعت شبكه به مقدار قابل توجهي كند مي شود. علت اين امر آن است كه در هر لحظه يك كامپيوتر بايد براي ارسال پيام مدت زمان زيادي به انتظار بنشيند. عامل مهم ديگري كه بايد در نظر گرفته شود آن است كه در صورت آسيب ديدگي كابل شبكه، ارتباط در كل شبكه قطع شود.
آرايش نوع دوم شبكه هاي كامپيوتري، آرايش ستاره اي است. در اين آرايش تمام كامپيوترهاي شبكه به يك قطعه مركزي به نام Hub متصل مي شوند. در اين آرايش اطلاعات قبل از رسيدن به مقصد خود از هاب عبور مي كنند. در اين نوع از شبكه ها در صورت از كار افتادن يك كامپيوتر يا بر اثر قطع شدن يك كابل، شبكه از كار خواهد افتاد. از طرف ديگر در اين نوع همبندي، حجم زيادي از كابل كشي مورد نياز خواهد بود، ضمن آنكه بر اثر از كار افتادن هاب، كل شبكه از كار خواهد افتاد.
سومين نوع توپولوژي، حلقه اي نام دارد. در اين توپولوژي همانند آرايش BUS، تمام كامپيوترها توسط يك كابل به هم متصل مي شوند. اما در اين نوع، دو انتهاي كابل به هم متصل مي شود و يك حلقه تشكيل مي گردد. به اين ترتيب در اين آرايش نيازي به استفاده از قطعه پايان دهنده يا Terminator نخواهد بود. در اين نوع از شبكه نيز سيگنال هاي مخابراتي در طول كابل حركت كرده و از تمام كامپيوترها عبور مي كنند تا به كامپيوتر مقصد برسند. يعني تمام كامپيوترها سيگنال را دريافت كرده و پس از تقويت، آن را به كامپيوتر بعدي ارسال مي كنند. به همين جهت به اين توپولوژي، توپولوژي فعال يا Active نيز گفته مي شود.
در اين توپولوژي در صورت از كار افتادن هر يك از كامپيوترها، كل شبكه از كار خواهد افتاد، زيرا همانطور كه گفته شده هر كامپيوتر وظيفه دارد تا سيگنال ارتباطي (كه به آن نشانه يا Token نيز گفته مي شود) را دريافت كرده، تقويت كند و دوباره ارسال نمايد. اين حالت را نبايد با دريافت خود پيام اشتباه بگيرد. اين حالت چيزي شبيه عمل رله در فرستنده هاي تلويزيوني است. از تركيب توپولوژي هاي ستاره اي، حلقه اي و خطي، يك توپولوژي تركيبي (Hybrid) به دست مي آيد. از توپولوژي هيبريد در شبكه هاي بزرگ استفاده مي شود. خود توپولوژي هيبريد داراي دو نوع است. نوع اول توپولوژي خطي - ستاره اي نام دارد. همانطور كه از نام آن بر مي آيد، در اين آرايش چندين شبكه ستاره اي به صورت خطي به هم ارتباط داده مي شوند. در اين وضعيت اختلال در كاركرد يك كامپيوتر، تاثير در بقيه شبكه ايجاد نمي كند. ضمن آنكه در صورت از كار افتادن هاب فقط بخشي از شبكه از كار خواهد افتاد. در صورت آسيب ديدگي كابل اتصال دهنده هاب ها، فقط ارتباط كامپيوترهايي كه در گروه هاي متفاوت هستند قطع خواهد شد و ارتباط داخلي شبكه پايدار مي ماند. نوع دوم نيز توپولوژي ستاره اي - حلقه اي نام دارد. در اين توپولوژي هاب هاي چند شبكه از نوع حلقه اي در يك الگوي ستاره اي به يك هاب مركزي متصل مي شوند.
امنيت شبكه
يكي از مهم ترين فعاليت هاي مدير شبكه، تضمين امنيت منابع شبكه است. دسترسي غير مجاز به منابع شبكه و يا ايجاد آسيب عمدي يا غير عمدي به اطلاعات، امنيت شبكه را مختل مي كند. از طرف ديگر امنيت شبكه نبايد آنچنان باشد كه كاركرد عادي كاربران را مشكل سازد. براي تضمين امنيت اطلاعات و منابع سخت افزاري شبكه، از دو مدل امنيت شبكه استفاده مي شود. اين مدل ها عبارتند از: امنيت در سطح اشتراك (Share-Level) و امنيت در سطح كاربر (User-Level).
در مدل امنيت در سطح اشتراك، اين عمل با انتساب اسم رمز يا Password براي هر منبع به اشتراك گذاشته تامين مي شود. دسترسي به منابع مشترك فقط هنگامي برقرار مي گردد كه كاربر اسم رمز صحيح را براي منبع به اشتراك گذاشته شده را به درستي بداند.به عنوان مثال اگر سندي قابل دسترسي براي سه كاربر باشد، مي توان با نسبت دادن يك اسم رمز به اين سند مدل امنيت در سطح Share-Level را پياده سازي كرد. منابع شبكه را مي توان در سطوح مختلف به اشتراك گذاشت. براي مثال در سيستم عامل ويندوز ۹۵ مي توان دايركتوري ها را به صورت فقط خواندني (Read Only)، برحسب اسم رمز يا به شكل كامل (Full) به اشتراك گذاشت. از مدل امنيت در سطح Share-Level مي توان براي ايجاد بانك هاي اطلاعاتي ايمن استفاده كرد.در مدل دوم يعني امنيت در سطح كاربران، دسترسي كاربران به منابع به اشتراك گذاشته شده با دادن اسم رمز به كاربران تأمين مي شود. در اين مدل كاربران در هنگام اتصال به شبكه بايد اسم رمز و كلمه عبور را وارد نمايند. در اينجا سرور مسئول تعيين اعتبار اسم رمز و كلمه عبور است. سرور در هنگام دريافت درخواست كاربر براي دسترسي به منبع به اشتراك گذاشته شده، به بانك اطلاعاتي خود مراجعه كرده و درخواست كاربر را رد يا قبول مي كند.تفاوت اين دو مدل در آن است كه در مدل امنيت در سطح Share-Level، اسم رمز به منبع نسبت داده شده و در مدل دوم اسم رمز و كلمه عبور به كاربر نسبت داده مي شود. بديهي است كه مدل امنيت در سطح كاربر بسيار مستحكم تر از مدل امنيت در سطح اشتراك است .
تقسيم بندي بر اساس توپولوژي
الگوي هندسي استفاده شده جهت اتصال كامپيوترها، توپولوژي ناميده مي شود. توپولوژي انتخاب شده براي پياده سازي شبكه ها، عاملي مهم در جهت كشف و برطرف نمودن خطاء در شبكه خواهد بود. انتخاب يك توپولوژي خاص نمي تواند بدون ارتباط با محيط انتقال و روش هاي استفاده از خط مطرح گردد. نوع توپولوژي انتخابي جهت اتصال كامپيوترها به يكديگر، مستقيماً بر نوع محيط انتقال و روش هاي استفاده از خط تاثير مي گذارد. با توجه به تاثير مستقيم توپولوژي انتخابي در نوع كابل كشي و هزينه هاي مربوط به آن، بايد با دقت و تامل به انتخاب توپولوژي يك شبكه همت گماشت.
عوامل مختلفي جهت انتخاب يك توپولوژي بهينه مطرح مي شود. مهمترين اين عوامل بشرح ذيل است:
هزينه: هر نوع محيط انتقال كه براي شبكه LAN انتخاب گردد، در نهايت بايد عمليات نصب شبكه در يك ساختمان پياده سازي گردد. عمليات فوق فرآيندي طولاني جهت نصب كانال هاي مربوطه به كابل ها و محل عبور كابل ها در ساختمان است. در حالت ايده آل كابل كشي و ايجاد كانال هاي مربوطه بايد قبل از تصرف و بكارگيري ساختمان انجام گرفته باشد. بهرحال بايد هزينه نصب شبكه بهينه گردد. انعطاف پذيري:يكي از مزاياي شبكه هاي LAN، توانائي پردازش داده ها و گستردگي و توزيع گره ها در يك محيط است. بدين ترتيب توان محاسباتي سيستم و منابع موجود در اختيار تمام استفاده كنندگان قرار خواهد گرفت. در ادارات همه چيز تغيير خواهد كرد.(لوازم اداري، اتاق ها و...). توپولوژي انتخابي بايد بسادگي امكان تغيير پيكربندي در شبكه را فراهم نمايد. مثلاً ايستگاهي را از نقطه اي به نقطه ديگر انتقال و يا قادر به ايجاد يك ايستگاه جديد در شبكه باشيم.
سه نوع توپولوژي رايج در شبكه هاي LAN استفاده مي گردد:
BUS
STAR
RING
توپولوژي BUS. يكي از رايجترين توپولوژي ها براي پياده سازي شبكه هاي LAN است. در مدل فوق از يك كابل بعنوان ستون فقرات اصلي در شبكه استفاده شده و تمام كامپيوترهاي موجود در شبكه (سرويس دهنده، سرويس گيرنده) به آن متصل مي گردند.
مزاياي توپولوژي BUS
- كم بودن طول كابل. به دليل استفاده از يك خط انتقال جهت اتصال تمام كامپيوترها، در توپولوژي فوق از كابل كمي استفاده مي شود.موضوع فوق باعث پايين آمدن هزينه نصب و ايجاد تسهيلات لازم در جهت پشتيباني شبكه خواهد بود.
- توپولوژي BUS داراي يك ساختار ساده است. در مدل فوق صرفاً از يك كابل براي انتقال اطلاعات استفاده مي شود.
- توسعه آسان.
يك كامپيوتر جديد را مي توان براحتي در نقطه اي از شبكه اضافه كرد. در صورت اضافه شدن ايستگاه هاي بيشتر در يك سگمنت، مي توان از تقويت كننده هائي به نام Repeater استفاده كرد.
معايب توپولوژي BUS
- مشكل بودن عيب يابي: با اينكه سادگي موجود در توپولوژي BUS امكان بروز اشتباه را كاهش مي دهند، ولي در صورت بروز خطاي كشف آن ساده نخواهد بود. در شبكه هايي كه از توپولوژي فوق استفاده مي نمايند، كنترل شبكه در هر گره داراي مركزيت نبوده و در صورت بروز خطا مي بايست نقاط زيادي به منظور تشخيص خطا بازديد و بررسي گردند.
- ايزوله كردن خطا مشكل است. در صورتيكه يك كامپيوتر در توپولوژي فوق دچار مشكل گردد، مي بايست كامپيوتر را در محلي كه به شبكه متصل است رفع عيب نمود. در موارد خاص مي توان يك گره را از شبكه جدا كرد. در حالتيكه اشكال در محيط انتقال باشد، تمام يك سگمنت مي بايست از شبكه خارج گردد.
- ماهيت تكراركننده ها: در موارديكه براي توسعه شبكه از تكراركننده ها استفاده مي گردد، ممكن است در ساختار شبكه تغييراتي نيز داده شود. موضوع فوق مستلزم بكارگيري كابل بيشتر و اضافه نمودن اتصالات مخصوص شبكه است.
توپولوژي STAR: در اين نوع توپولوژي همانگونه كه از نام آن مشخص است، از مدلي شبيه «ستاره» استفاده مي گردد. در اين مدل تمام كامپيوترهاي موجود در شبكه معمولاً به يك دستگاه خاص با نام « هاب » متصل خواهند شد.
مزاياي توپولوژي STAR
- سادگي سرويس شبكه. توپولوژي STAR شامل تعدادي از نقاط اتصالي در يك نقطه مركزي است. ويژگي فوق تغيير در ساختار و سرويس شبكه را آسان مي نمايد.
- در هر اتصال يكدستگاه: نقاط اتصالي در شبكه ذاتاً مستعد اشكال هستند.
در توپولوژي STAR اشكال در يك اتصال، باعث خروج آن خط از شبكه و سرويس و اشكال زدائي خط مزبور است. عمليات فوق تاثيري در عملكرد ساير كامپيوترهاي موجود در شبكه نخواهد گذاشت.
- كنترل مركزي و عيب يابي: با توجه به اين مسأله كه نقطه مركزي مستقيما« به هر ايستگاه موجود در شبكه متصل است، اشكالات و ايرادات در شبكه بسادگي تشخيص و مهار خواهند گرديد.

- روش هاي ساده دستيابي: هر اتصال در شبكه شامل يك نقطه مركزي و يك گره جانبي است. در چنين حالتي دستيابي به محيط انتقال حهت ارسال و دريافت اطلاعات داراي الگوريتمي ساده خواهد بود.
معايب توپولوژي STAR
- زياد بودن طول كابل: بدليل اتصال مستقيم هر گره به نقطه مركزي، مقدار زيادي كابل مصرف مي شود. با توجه به اينكه هزينه كابل نسبت به تمام شبكه، كم است، تراكم در كانال كشي جهت كابل ها و مسائل مربوط به نصب و پشتيبني آنها بطور قابل توجهي هزينه ها را افزايش خواهد داد.
- مشكل بودن توسعه: اضافه نمودن يك گره جديد به شبكه مستلزم يك اتصال از نقطه مركزي به گره جديد است. با اينكه در زمان كابل كشي پيش بيني هاي لازم جهت توسعه در نظر گرفته مي شود، ولي در برخي حالات نظير زمانيكه طول زيادي از كابل مورد نياز بوده و يا اتصال مجموعه اي از گره هاي غير قابل پيش بيني اوليه، توسعه شبكه را با مشكل مواجه خواهد كرد.
- وابستگي به نقطه مركزي: در صورتيكه نقطه مركزي (هاب) در شبكه با مشكل مواجه شود، تمام شبكه غيرقابل استفاده خواهد بود.
توپولوژي RING:
در اين نوع توپولوژي تمام كامپيوترها بصورت يك حلقه به يكديگر مرتبط مي گردند. تمام كامپيوترهاي موجود در شبكه (سرويس دهنده، سرويس گيرنده) به يك كابل كه بصورت يك دايره بسته است، متصل مي گردند. در مدل فوق هر گره به دو و فقط دو همسايه مجاور خود متصل است. اطلاعات از گره مجاور دريافت و به گره بعدي ارسال مي شوند. بنابراين داده ها فقط در يك جهت حركت كرده و از ايستگاهي به ايستگاه ديگر انتقال پيدا مي كنند.
مزاياي توپولوژي RING
- كم بودن طول كابل: طول كابلي كه در اين مدل بكار گرفته مي شود، قابل مقايسه به توپولوژي BUS نبوده و طول كمي را در بردارد. ويژگي فوق باعث كاهش تعداد اتصالات (كانكتور) در شبكه شده و ضريب اعتماد به شبكه را افزايش خواهد داد.
- نياز به فضائي خاص جهت انشعابات در كابل كشي نخواهد بود.بدليل استفاده از يك كابل جهت اتصال هر گره به گره همسايه اش، اختصاص محل هائي خاص بمنظور كابل كشي ضرورتي نخواهد داشت.
- مناسب جهت فيبر نوري: استفاده از فيبر نوري باعث بالا رفتن نرخ سرعت انتقال اطلاعات در شبكه است. چون در توپولوژي فوق ترافيك داده ها در يك جهت است، مي توان از فيبر نوري بمنظور محيط انتقال استفاده كرد.در صورت تمايل مي توان در هر بخش ازشبكه از يك نوع كابل بعنوان محيط انتقال استفاده كرد. مثلا« در محيط هاي ادراي از مدل هاي مسي و در محيط كارخانه از فيبر نوري استفاده كرد.
معايب توپولوژي RING
- اشكال در يك گره باعث اشكال در تمام شبكه مي گردد. در صورت بروز اشكال در يك گره، تمام شبكه با اشكال مواجه خواهد شد. تا زمانيكه گره معيوب از شبكه خارج نگردد، هيچگونه ترافيك اطلاعاتي را روي شبكه نمي توان داشت. - اشكال زدائي مشكل است: بروز اشكال در يك گره مي تواند روي تمام گره هاي ديگر تاثير گذار باشد. بمنظور عيب يابي مي بايست چندين گره بررسي تا گره مورد نظر پيدا گردد.
- تغيير در ساختار شبكه مشكل است. در زمان گسترش و يا اصلاح حوزه جغرافيائي تحت پوشش شبكه، بدليل ماهيت حلقوي شبكه مسائلي بوجود خواهد آمد.

منبع : روزنامه ابرار اقتصادي