دکتر عبدالحسين زرين کوب

دكتر عبدالحسين زرين كوب در سال۱۳۰۱ هجري شمسي در بروجرد ديده به جهان گشود. دكتر زرين كوب تحصيلات ابتدايي را در زادگاه خويش به پايان برد. سپس در كنار تحصيل در دوره متوسطه به تشويق و ترغيب پدر كه مردي متشرع و ديندار بود، اوقات فراغت را صرف فراگيري علوم ديني و حوزه اي نمود و ضمن تحصيل فقه و تفسير و ادبيات عرب، به شعر عربي هم علاقمند شد. گرچه تا پايان سال پنجم متوسطه در رشته علمي تحصيل مي كرد با اين حال كمتر كتاب تاريخ و فلسفه و ادبياتي بود كه به زبان فارسي منتشر شده باشد و او آن را در مطالعه نگرفته باشد. به دنبال تعطيلي كلاس ششم متوسطه در تنها دبيرستان شهر براي ادامه تحصيل به تهران رفت. اما اين رشته ادبي را برگزيد و در سال۱۳۱۹ تحصيلات دبيرستاني را به پايان برد و با وجود آنكه كتابهاي سالهاي چهارم و پنجم متوسطه ادبي را قبلاً نخوانده بود در ميان دانش آموزان رشته ادبي سراسر كشور، رتبه دوم را به دست آورد.

با بازگشايي مجدد دانشگاهها در سال ۱۳۲۰، دكتر عبدالحسين زرين كوب در امتحان ورودي دانشكده حقوق شركت كرد. با آنكه پس از كسب رتبه اول ،در دانشكده ثبت نام هم كرده بود، اما به الزام پدر، ناچار به ترك تهران شد. در همان ايام، علي اكبر دهخدا كه رياست دانشكده حقوق را به عهده داشت، از اينكه چنين دانشجوي فاضلي را از دست مي داد، اظهار تأسف كرده بود. سرانجام اشتياق به تحصيل بار ديگر او را به دانشگاه كشاند. در سال ۱۳۲۴، پس از آنكه در امتحان ورودي دانشكده علوم معقول و منقول و دانشكده ادبيات حايز رتبه اول شده بود، وارد رشته ادبيات فارسي دانشگاه تهران شد. به هر تقدير، عبدالحسين زرين كوب در سال۱۳۲۷ به عنوان دانشجوي رتبه اول از دانشگاه فارغ التحصيل شد و سال بعد وارد دوره دكتراي رشته ادبيات دانشگاه تهران گرديد و در سال۱۳۳۴ از رساله دكتراي خود با عنوان (نقد الشعر، تاريخ و اصول آن) كه زير نظر بديع الزمان فروزانفر تأليف شده بود با موفقيت دفاع كرد.

دكتر زرين كوب در سال۱۳۳۰ در كنار عده ايي از فضلاي عصر همچون عباس اقبال آشتياني، سعيد نفيسي، محمد معين، پرويز ناتل خانلري، غلامحسين صديقي و عباس زرياب، براي مشاركت در طرح ترجمه مقالات دايرة المعارف اسلام (E1) طبع هلند، دعوت شد.

دكتر زرين كوب در ايام تحصيل در تهران، چندي نزد حاج شيخ ابوالحسن شعراني بپرداخت و با مباحث حكمت و فلسفه، آشنايي بيشتر يافت. از همان روزگار با فلسفه هاي معاصر غربي نيز آشنا شد و بعد به مطالعه در باب تصوف نيز علاقمند گرديد. استاد كه از قبل با زبانهاي عربي، فرانسوي و انگليسي آشنا شده بود در سالهاي جنگ دوم جهاني، با كمك بعضي از صاحب منصبان ايتاليايي و آلماني كه در آن ايام در ايران به سر مي بردند، به آموزش اين دو زبان پراخت. در سال۱۳۲۳ نخستين كتاب او به نام (فلسفه، شعر يا تاريخ تطور شعر و شاعري در ايران) در بروجرد منتشر شد، در حالي كه در اين هنگام، حدود چهار سال يا كمي بيشتر از تاريخ تاأليف كتاب مي گذشت.

دكتر زرين كوب پس از آنكه به الزام پدر دانشكده حقوق را ترك گفت، به زادگاه خود بازگشت و در خرم آباد و بعد در بروجرد به كار معلمي پرداخت، كاري كه به تدريج علاقه جدي بدان پيدا كرد.در دوران معلمي، از تاريخ و جغرافيا و ادبيات فارسي گرفته تا عربي و فلسفه و زبان خارجي و حتي رياضي و فيزيك و علم الهيات، همه را تدريس كرد. دكتر زرين كوب پس از اخذ درجه دكترا، از سوي استاد فروزانفر، براي تدريس در دانشكده علوم معقول و منقول دعوت شد و در سال۱۳۳۵ يا رتبه دانشياري، كار خود را دانشگاه تهران آغاز كرد و به تدريس تاريخ اسلام، تاريخ اديان، تاريخ كلام و مجادلات فرق، تاريخ تصوف اسلامي و تاريخ علوم پرداخت. پس از دريافت رتبه استادي دانشگاه تهران (۱۳۳۹ ش) دكتر زرين كوب چندي نيز در دانشسراي عالي تهران و دوره دكترای ادبيات فارسي دانشگاه تهران و در دانشكده هنرهاي درماتيك به افاضه پرداخت. در سالهاي۱۳۴۷ تا سال۱۳۴۹ در آمريكا به عنوان استاد ميهمان در دانشگاههاي كاليفرنيا و پرنيستون به تدريس علوم انساني دانشگاه تهران انتقال يافت و در دو گروه تاريخ و ادبيات مشغول به كار شد.

دكتر زرين كوب در ۲۴شهريور۱۳۷۸ به دليل بيماريهاي قلب و چشم و پروستات درگذشت.

آثار دکتر عبدالحسين زرين کوب

۱- دو قرن سكوت

۲- تاريخ مردم ايران پيش از اسلام

۳- تاريخ مردم ايران بعد از اسلام

۴- بامداد اسلام

۵- كارنامه اسلام

۶- ارزش ميراث صوفيه

۷- پله پله تا ملاقات خدا

۸- سّر ني

۹- با كاروان حله

۱۰- پير گنجه در جستجوي ناكجا آباد ...

منبع: مجموعه نرم افزاریLord